Bệnh trĩ và những điều cần làm

Khuyến cáo: trang tin không có chức năng thay thế lời khuyên từ bác sĩ và chuyên gia y tế. Nội dung trang chỉ giúp cung cấp thông tin. Hãy luôn tìm đến bác sĩ và chuyên gia y tế khi có thắc mắc về sức khỏe.

NGUYÊN NHÂN GÂY RA BỆNH TRĨ VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ TẬN GỐC

Bệnh trĩ thường do tăng áp lực đến vùng hậu môn, nguyên nhân là do:

• Bị táo bón lâu ngày nhưng không khắc phục, rặn khi đi tiêu 

• Thừa cân, béo phì

• Phụ nữ giai đoạn mang thai cũng có khả năng bị trĩ do tử cung mở rộng chèn ép tĩnh mạch trong ruột làm cho tĩnh mạch bị áp lực phồng lên

• Ít vận động thể thao, ngồi lâu trong một thời gian dài 

Trĩ có thể ở trong hoặc ngoài. Trĩ nội phát triển bên trong hậu môn hoặc trực tràng. Trĩ ngoại phát triển bên ngoài hậu môn. Bệnh trĩ hay còn được gọi là bệnh trĩ.

Trĩ ngoại là bệnh phổ biến nhất và gây nhiều phiền toái nhất. Bệnh trĩ có thể gây đau, ngứa dữ dội, chảy máu và khó ngồi. May mắn thay, bệnh trĩ có thể điều trị tận gốc được rất đơn giản. 

Bệnh trĩ có thể tái lại nếu không trị đúng gốc. Phẫu thuật được khuyến nghị áp dụng trong một số trường hợp. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phẫu thuật giúp cắt búi trĩ hiện tại nhưng búi trĩ mới có thể hình thành nếu chúng ta không thay đổi lối sống để tốt hơn.  

Khi đã hiểu nguyên nhân, đặc biệt là nguyên nhân đến từ táo bón, thay vì tìm các loại thuốc uống lại gây hại cho các chức năng khác. Hãy thay đổi tận gốc bằng nguồn thức ăn sẽ giúp trị dứt điểm, tránh bệnh tái lại. 

Nguồn: Harvard Medical School

BỆNH TRĨ LÀ GÌ?

Tình trạng mà hầu hết chúng ta gọi là trĩ phát triển khi những tĩnh mạch vùng hậu môn hoặc ở phần dưới trực tràng bị sưng và căng ra, giống như giãn tĩnh mạch ở chân. 

Trĩ nội xảy ra ở dưới trực tràng và trĩ ngoại phát triển dưới da xung quanh hậu môn. 

Nguồn: An Kha biên tập dựa trên nội dung từ Harvard Medical School

Bệnh trĩ ngoại là khó chịu nhất, vì lớp da bên ngoài bị kích thích và xói mòn nên dễ bị tổn thương. Nếu cục máu đông hình thành bên trong búi trĩ ngoài, cơn đau có thể đột ngột và dữ dội. Bạn có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy một cục u xung quanh hậu môn.

Bệnh trĩ nội thường không đau, ngay cả khi chúng chảy máu. Ví dụ, bạn có thể thấy máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt vào bồn cầu. Trĩ nội cũng có thể lòi ra đến bên ngoài hậu môn, gây ra một số vấn đề tiềm ẩn. Khi búi trĩ lòi ra, nó có thể tích tụ một lượng nhỏ chất nhầy và các hạt phân nhỏ có thể gây ngứa ngáy khó chịu gọi là ngứa hậu môn. Khi ngứa, chúng ta lau liên tục để giảm ngứa có thể làm trầm trọng thêm vấn đề vì viêm nhiễm. 

CHẨN ĐOÁN BỆNH TRĨ

Bệnh trĩ thường có thể được chẩn đoán từ việc khám sức khỏe đơn giản. Trĩ ngoại nhìn chung rõ ràng, đặc biệt là nếu một cục máu đông đã hình thành. 

Nguồn: Bệnh viện FV

Bác sĩ của bạn có thể thực hiện một cuộc kiểm tra trực tràng để kiểm tra máu trong phân. Bác sĩ cũng có thể kiểm tra ống hậu môn bằng ống soi, một ống nhựa ngắn được đưa vào trực tràng có chiếu sáng. 

Nếu có bằng chứng về chảy máu trực tràng hoặc có máu trong phân, có thể tiến hành soi đại tràng để loại trừ các nguyên nhân gây chảy máu khác, chẳng hạn như bệnh về đại tràng. 

ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ ĐƠN GIẢN, TẠI NHÀ

Nếu hiểu đúng, làm đúng chúng ta có thể giảm đáng kể đối với hầu hết các triệu chứng bệnh trĩ với các phương pháp điều trị bệnh trĩ tại nhà, đơn giản. 

A. Tăng cường chất xơ vào cơ thể:

Bổ sung chất xơ giúp giảm chảy máu, viêm và hạn chế trĩ. Chất xơ cũng có thể làm giảm kích ứng do các mẩu phân nhỏ bị mắc kẹt xung quanh mạch máu. 

Thêm nhiều chất xơ hơn vào chế độ ăn uống của bạn từ thực phẩm tự nhiên. Tất cả các loại rau đều có nhiều chất xơ. Lưu ý, không nên dùng bột hoặc viên uống bổ sung chất xơ, ăn trực tiếp sẽ có lợi hơn rất nhiều vì có đủ vitamin và dưỡng chất. 

Cùng với lượng chất lỏng đầy đủ từ nước uống, chất xơ sẽ làm mềm phân và khiến chúng dễ dàng đi ngoài hơn, giảm áp lực lên các búi trĩ. 

Thực phẩm giàu chất xơ bao gồm bông cải xanh, rau lang, các loại đậu, bắp và trái cây tươi ít đường như ổi, bưởi, cam... 

B. Thể dục mỗi ngày 

Tập thể dục đều đặn mỗi ngày, vừa sức, chẳng hạn như đi bộ nhanh 20–30 phút mỗi ngày, có thể giúp kích thích chức năng ruột, giúp tiêu hoá tốt hơn. 

C. Đúng lúc, kịp thời

Khi bạn cảm thấy muốn đi đại tiện, hãy đi vệ sinh ngay lập tức; đừng đợi đến thời điểm thuận tiện hơn. Phân có thể trào ngược lên, dẫn đến tăng áp lực và căng thẳng trong ruột, là nguyên nhân dẫn đến bệnh trĩ nặng hơn. 

Ngoài ra, hãy sắp xếp thời gian cụ thể mỗi ngày, chẳng hạn như sáng sớm khi thức dậy, ngồi vào toilet trong vài phút. Điều này có thể giúp bạn thiết lập thói quen đi tiêu đều đặn.

D. Tắm Sitz

Tắm sitz là phương pháp tắm nước ấm cho vùng mông và hông, cái tên bắt nguồn từ tiếng Đức "sitzen", nghĩa là "ngồi" bằng cách ngồi trực tiếp vào nước ấm pha sẵn trong chậu, tránh để nước quá nóng gây bỏng. 

Phương pháp này có thể làm giảm ngứa, giảm kích ứng và giảm co thắt cơ. 

Hầu hết các chuyên gia khuyên bạn nên tắm sitz trong 20 phút, mỗi ngày 01 - 02 lần một ngày. 

Cả 02 phương pháp trên được các chuyên gia khuyến nghị cần thực hiện trong 20 phút và hai hoặc ba lần một ngày.

 Lưu ý:

• Không dùng nước quá nóng gây bỏng 

• Không dùng khăn khô cứng hoặc giấy chà xát gây tổn thương, viêm nhiễm. Dùng nước thay thế và khăn mỏng chậm nhẹ cho khô ráo. 

Cuối cùng, ngồi trên đệm chứ không phải trên bề mặt cứng giúp giảm sưng các búi trĩ hiện tại và ngăn ngừa sự hình thành của các búi trĩ mới.

NHỮNG PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ PHỔ BIẾN TẠI BỆNH VIỆN 

Một số phương pháp điều trị bệnh trĩ xâm lấn tối thiểu ít gây đau đớn hơn phương pháp cắt trĩ truyền thống (cắt trĩ) và cho phép hồi phục nhanh hơn. Các thủ tục này thường được thực hiện tại phẫu thuật ngoại trú tại bệnh viện.

1. Cột trĩ  

Phương pháp điều trị trĩ được sử dụng phổ biến nhất ở Mỹ là thắt dây cao su, trong đó một dây thun nhỏ được đặt xung quanh gốc trĩ. Cột trĩ làm cho búi trĩ co lại và các mô xung quanh thành sẹo khi nó lành lại, giữ trĩ tại chỗ. 

Để loại bỏ hoàn toàn búi trĩ phải mất từ ​​hai đến bốn liệu trình, thực hiện cách nhau từ 06 đến 08 tuần. 

Các biến chứng, hiếm gặp, bao gồm đau nhẹ hoặc căng tức (thường thuyên giảm khi ngâm mình trong bồn nước), chảy máu và nhiễm trùng. Các thủ tục khác bao gồm đông máu bằng laser hoặc tia hồng ngoại, liệu pháp xơ cứng và phẫu thuật lạnh. Tất cả đều hoạt động trên nguyên tắc giống như cột dây nhưng không hoàn toàn hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh tái phát. 

Các tác dụng phụ và tái phát thay đổi theo quy trình, vì vậy hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ của bạn về những gì tốt nhất cho tình trạng của bạn.

Nguồn: An Kha biên tập từ nội dung Harvard Medical School
 

2. Cắt trĩ

Bạn có thể cần phẫu thuật nếu bị trĩ lòi ra lớn, trĩ ngoại có triệu chứng dai dẳng hoặc trĩ nội tái phát mặc dù đã thắt dây cao su. 

Trong phương pháp phẫu thuật cắt trĩ truyền thống, một đường rạch hẹp được thực hiện xung quanh mô trĩ bên ngoài và bên trong và các mạch máu sẽ được loại bỏ. 

Thủ thuật này chữa khỏi 95% các trường hợp. Thủ thuật yêu cầu gây mê toàn thân, nhưng bệnh nhân có thể về nhà ngay trong ngày. Bệnh nhân thường có thể trở lại làm việc sau 07–10 ngày.

Lưu ý, cắt trĩ không có nghĩa là bệnh trĩ không bị tái phát nếu chúng ta không chỉnh từ gốc là lối sống do ăn uống và thể dục. 

3. Ghim kim loại

Một phương pháp thay thế cho phương pháp cắt trĩ truyền thống được gọi là phương pháp cắt trĩ bằng ghim kim loại. 

Bác sĩ phẫu thuật sử dụng một thiết bị ghim để neo các búi trĩ ở vị trí bình thường của chúng. Giống như phương pháp cắt bỏ trĩ truyền thống, búi trĩ được thực hiện dưới gây mê toàn thân như phẫu thuật ban ngày.

Nguồn: An Kha biên tập từ nội dung Harvard Medical School

NGĂN NGỪA BỊ TRĨ

Để ngăn ngừa hoặc tránh làm bệnh trĩ trở nên nặng hơn.

1. Đầu tiên, hãy tránh rặn khi đi cầu. Nếu chưa đi tiêu được ngay hãy kiên nhẫn đợi lúc khác trong ngày, cần tăng cường ăn thêm rau xanh trong ngày, hạn chế ăn thịt để cuối ngày có thể đi ngoài dễ dàng hơn. 

2. Ngoài ra, hãy cố gắng tăng lượng nước uống vào. Uống đủ nước có thể giúp phân không bị cứng.

3. Sử dụng nhà vệ sinh ngay khi bạn cảm thấy đi cầu để ngăn ngừa bệnh trĩ phát triển. Tập thể dục thường xuyên để ngăn ngừa táo bón và tránh ngồi lâu, đặc biệt là trên bề mặt cứng như bê tông hoặc gạch.

4. Tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ giúp giảm thiểu nguy cơ phát triển bệnh trĩ trong tương lai.

Chất xơ giúp làm sạch trong ruột, làm mềm phân, giúp đi ngoài dễ dàng hơn.

Các nguồn chất xơ tốt cho cơ thể bao gồm:

• Rau có màu xanh lá

• Các loại củ quả: khổ qua, bầu, bí, mướp, cà rốt,...

• Các loại trái cây ít hoặc không có đường: ổi, bưởi, cam,... 

• Bột nguyên cám: bánh mì nguyên cám, gạo lứt, bắp nguyên trái..; Lưu ý sự khác biệt giữa bột nguyên cám và tinh tột tinh chế đã qua công đoạn chà mạnh, đánh bóng làm mất chất xơ và vitamin làm cho sáng trắng nhưng không có nhiều dinh dưỡng. 

NGUỒN TÀI LIỆU:

1. Harvard Medical School. Hemorrhoids and what to do about them. November 16, 2021. Harvard Health Publishing